Kościół w Targowisku

Kościół  w Targowisku

W odległej przeszłości Zakrzew należał do pobliskiej parafii Targowisko. Osada ta powstała już u początków Piastowskiej Polski. Położona była na krańcach średniowiecznej diecezji krakowskiej. Trudno ustalić konkretnie czas powstania parafii.

Pewne dane na ten temat zachowały się w archiwum parafialnym (m.in. relacje ks. Bonifacego Brodowskiego z XVIII w. i z końca tegoż wieku – opis dokumentów parafialnych autorstwa ks. J. Janiszewskiego). Według tradycji, opartej na zachowanym do połowy XVIII w. napisie w kościele, pierwsza świątynia w Targowisku miała być wystawiona w 2 połowie XI w., a parafię erygowano w 1293 r. W źródłach parafia jest wzmiankowana już w 1334 r. Granice jej były obszerniejsze od dzisiejszych, gdyż należały do niej: Gałęzów, Giełczew, Wysokie i Wola Gałęzowska. Uposażenie było bardzo dobre, składała się na nie miedzy innymi dziesięcina. Kilku wsi położonych w odległych stronach (np. na terenie parafii Jankowice, obecnie diecezja sandomierska) i kilka łanów pola. W okresie przynależności do diecezji krakowskiej parafia wchodziła w skład archidiakonatu zawichojskiego (dekanat Urzędów). W XIX w. znalazła się natomiast w granicach diecezji lubelskiej, w dekanacie krasnostawskim.

Przy parafii istniała duża biblioteka z której do dnia dzisiejszego zachowało się niewiele ksiąg z XVI-XIX w. Nowa plebania została wybudowana w 1973 r. (poprzednia z 1909 r., również murowana, z powodu zawilgocenia już ok. 1968 r. nie nadawała się do zamieszkania).

Nazwa wsi Targowisko zwana dawniej Targowiska, przypuszczalnie pochodzi stąd, że już w zamierzchłych czasach miały tutaj miejsce targi, jarmarki – kwitł tutaj handel. Takie targi odbywały się przy ważnych drogach i szlakach handlowych w tym przypadku na Wołyń.

Św. Tomasz Becket urodził się w Londynie w 1118 r. Studiował w Paryżu, a następnie pracował w londyńskim urzędzie skarbowym. Mając powołanie kapłańskie wstąpił do seminarium, skąd wysłano go na studia do Bolonii i Auxerre. Po ich ukończeniu został mianowany archidiakonem Canterbury w 1154 r., a rok później został kanclerzem króla Anglii Henryka II. W tym czasie Tomasz bez zastrzeżeń był wierny królowi. W 1162 r., kiedy dostał nominację na biskupa Canterbury, jego życie uległo radykalnej zmianie. Z dworaka i karierowicza przeobraził się w męża broniącego autorytetu Kościoła przed ingerencją władzy świeckiej — króla Henryka II, za co został wygnany do Francji, gdzie przebywał sześć lat. Dzięki interwencji papieża powrócił do Anglii, gdzie nadal stawiał czoło wielu przeciwnościom, chroniąc prymatu i nauki Piotra przez zakusami króla. Dnia 29 grudnia 1170 r., podczas nabożeństwa odprawianego w katedrze, został zamordowany przez siepaczy króla. Kilka lat po jego męczeńskiej śmierci papież Aleksander III dokonał kanonizacji Tomasza.

Kult św. Tomasza szybko szerzył się najpierw w Anglii, a następnie objął całą Europę Zachodnią. Dość wcześnie dotarł także na ziemie polskie. Świadectwem na istnienie tego kultu w Polsce są kościoły dedykowane temu Świętemu. W naszej archidiecezji także. Dowodem na to jest właśnie kościół parafialny w Targowisku pod wezwaniem św. Tomasza z Canterbury. Już Jan Długosz wspomina o kościele drewnianym w Targowisku w XV w. pod tym wezwaniem. Możliwe, że nadano je już przy erygowaniu parafii w 1293 r. Pozostaje zagadką, kto był tego inicjatorem i dlaczego właśnie w Targowisku. Archiwum parafii, obok ksiąg metrykalnych, wizytacji kanonicznych i kroniki, zawierało bardzo ciekawe dokumenty i relacje odnośnie do dziejów tutejszego kościoła i społeczności katolickiej. Znajdowały się w nim m.in. opisy z XVIII w. autorstwa miejscowych proboszczów. Według relacji ks. Brodowskiego, opierającego się zachowanym starym napisie kościelnym, pierwsza świątynia miała już istnieć w XI w., a jej konsekratorem był św. Stanisław Szczepanowski.

Pewniejsza i udokumentowana wiadomość o istnieniu kościoła pochodzi jednak z okresu późniejszego: mógł to być koniec XIII w. albo początek XIV w. Również Długosz mówi o kościele drewnianym, który w XV w. był pod tym samym wezwaniem co dzisiaj: Św. Tomasza z Canterbury. W roku 1740 kościół spalił się. Obecnie istniejącą świątynię wybudowano w 1746 r. z fundacji proboszcza, a zarazem właściciela dóbr targowskich ks. Bonifacego Brodowskiego. W 1751 r. został on konsekrowany przez bpa Kajetana Sołtyka. W 1858 r. odnowiono go. Już około 1920 r. był znowu bardzo zniszczony, stąd gruntownej restauracji poddano go w latach 1923-1930 (podwyższenie prezbiterium i zakrystii, zbudowanie sklepienia kolebkowego, położenie posadzki, przeróbka ołtarzy). W roku 1970 pomalowano wnętrze.

Miejscowości należące do parafii to: Baraki, Biskupie Wieś i Kolonia, Boćków, Budy, Podgaj, Targowisko Wieś i Kolonia, Tarnawka, Wólka Ponikiewska i Zakrzew Wieś i Kolonia. Odpusty odbywają się tu na św. Tomasza Biskupa Męczennika 29 grudnia i na Matki Boskiej Szkaplerznej 16 lipca.

Autor: Gmina Zakrzew
Powrót
Gospodarowanie odpadami
ikona śmietniki
Karty spraw
Ikona Karty spraw
Nieodpłatna Pomoc Prawna
Ikona prawo
Rozkład Jazdy Bus
Ikona autobusu
EBOI
Ikona dokument
Biblioteka Publiczna Gminy Zakrzew
Ikona biblioteka
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Ikona dłonie i dom
Klub Seniora
ikona seniorzy
Odnawialne Źródła Energii
Ikona dom i energia odnawialna